Natuurgebied De Deelen is een bijzonder moerasgebied in Friesland, gelegen tussen Heerenveen en Drachten. Dit waterrijke landschap, met zijn uitgestrekte petgaten en rietvelden, biedt een thuis aan talloze vogelsoorten en andere dieren. Het gebied staat bekend om zijn serene schoonheid en is een geliefde bestemming voor natuurliefhebbers en wandelaars.
Het Ontstaan van De Deelen
De Deelen is ontstaan door de turfwinning in de 19e en 20e eeuw. Turfsteken was destijds een belangrijke economische activiteit in Friesland. Door het afgraven van veen ontstonden petgaten, die later volliepen met water. Na het einde van de turfwinning nam de natuur het gebied langzaam over. Rietkragen, waterplassen en moerasbossen vormden zich en maakten van De Deelen een waardevol natuurgebied met een unieke biodiversiteit.
Beheer van het Natuurgebied
Tegenwoordig wordt De Deelen beheerd door Staatsbosbeheer. Dit gebeurt met als doel om het unieke moeraslandschap in stand te houden en de biodiversiteit te bevorderen. Het gebied wordt deels opengehouden door middel van begrazing en maaien, zodat de rietlanden behouden blijven. Ook worden waterstanden zorgvuldig gereguleerd om een geschikte leefomgeving voor zeldzame vogels, zoals de roerdomp en de grote karekiet, te garanderen.
Hoe Bereik je De Deelen?
Natuurgebied De Deelen ligt in het hart van Friesland, maar is alleen bereikbaar via smalle binnenwegen. Het enige officiële parkeerterrein bevindt zich aan de Hooivaartsweg, een smal weggetje waar auto’s elkaar lastig kunnen passeren zonder ruimte te maken.
Kom je vanaf de A7, neem dan afslag Gorredijk of Heerenveen en volg de borden richting Tijnje. Vanaf daar rijd je over landelijke wegen richting De Deelen. De route voert langs typisch Friese weilanden, sloten en boerderijen, wat de rit al tot een mooie ervaring maakt.
Houd er rekening mee dat het laatste deel van de route over smalle wegen gaat. Maar zodra je aankomt, wordt alle moeite beloond met een uitgestrekt natuurgebied vol water, rietvelden en rust.
Hier start ook een van de mooiste wandelroutes van het gebied. Voor fietsers zijn er diverse fietspaden die langs De Deelen lopen, waardoor het gemakkelijk te combineren is met een fietstocht door Friesland.
Wandelroutes in De Deelen
Voor wandelliefhebbers biedt De Deelen prachtige routes door het moeraslandschap. De bekendste route is het Wandelpad De Deelen, een gemarkeerde route van ongeveer 3 kilometer.
Dit pad leidt langs houten vlonderpaden, bruggetjes en smalle dijkjes, waardoor je het unieke veengebied van dichtbij kunt ervaren. Onderweg kun je genieten van de rust, de prachtige natuur en de vele vogelgeluiden die het gebied rijk is.
Voor wie een langere wandeling wil maken, is het mogelijk om aansluitende routes te volgen die langs de rand van het natuurgebied lopen. Op deze routes krijg je een afwisselend landschap te zien, van open water en rietvelden tot kleine bossen en weilanden.
Bezienswaardigheden in De Deelen
Naast de bijzondere flora en fauna heeft De Deelen nog meer te bieden. Een hoogtepunt is het uitkijkplatform, vanwaar je een panoramisch uitzicht hebt over het uitgestrekte landschap. Dit is een perfecte plek om vogels te spotten of simpelweg te genieten van de rust.
Daarnaast kom je in De Deelen regelmatig historische elementen tegen die herinneren aan de turfwinning, zoals oude veenkanalen en verlaten turfafgravingen. Deze laten zien hoe het landschap door menselijke activiteit is gevormd en hoe de natuur het weer heeft teruggewonnen.
De Tjasker
Een opvallende bezienswaardigheid in natuurgebied De Deelen is de tjasker, een traditionele kleine poldermolen. Deze molens werden vroeger gebruikt om overtollig water uit veengebieden te malen en zo het land geschikt te maken voor turfwinning en landbouw. De tjasker in De Deelen herinnert aan dit verleden en laat zien hoe mensen eeuwenlang het landschap hebben gevormd.
Tegenwoordig heeft de tjasker geen functionele rol meer in het waterbeheer, maar is het een monument dat bijdraagt aan de authentieke uitstraling van het natuurgebied. Bezoekers kunnen de molen van dichtbij bewonderen tijdens een wandeling of fietstocht door het gebied. Het is een prachtig fotogeniek object dat perfect past in het waterrijke landschap van De Deelen.
Tot slot biedt De Deelen een unieke beleving voor natuurliefhebbers door de rijke verscheidenheid aan planten en dieren. Van kleurrijke vlinders en libellen tot zeldzame moerasvogels, er valt hier altijd iets te ontdekken.
Fietspont De Deelen: Unieke Oversteek voor Fietsers
Midden in de Hooivaart, op de route tussen Oranjewoud en natuurgebied De Deelen, ligt een bijzonder zelfbedieningspontje. Dit fietspontje verbindt het gebied met Akkrum en Aldeboarn en is een onmisbare schakel voor fietsers en wandelaars.
De bediening gaat via een slingermechanisme: door aan het wiel te draaien, trek je de pont langzaam naar de overkant. Sinds 2014 maakt deze pont de oversteek mogelijk, het hele jaar door. Een leuke en actieve manier om je route door het Friese landschap te vervolgen!
Conclusie
Natuurgebied De Deelen is een verborgen parel in Friesland en een must-visit voor iedereen die houdt van rust en natuur. Het gebied biedt prachtige wandelroutes, bijzondere bezienswaardigheden en een fascinerende geschiedenis. Of je nu komt voor een korte wandeling, een dag vogels spotten of gewoon om te genieten van de weidse stilte, De Deelen heeft voor iedere natuurliefhebber iets te bieden.